[Original English below]
KỸ THUẬT HẠ CÁNH Hạ cánh sử dụng những cú bơm phanh sâu hay còn gọi là vẫy
Các kỹ thuật bay cần được thay đổi cùng với sự phát triển của thiết kế dù, và một cú bơm dù nhanh đang dần trở thành kỹ năng quan trọng của các phi công cao cấp. Bơm dù không phải là kỹ thuật mới, nhưng nó có một quá khứ không tốt đẹp lắm.
Top-landing
Ban đầu, bơm dù (còn gọi là vẫy) là một kỹ thuật còn nhiều hồ nghi được sử dụng để giảm hiệu năng của dù và dùng để top landing. Các phi công thường được khuyên không nên sử dụng vì khả năng có thể làm stall dù bất ngờ khiến kỹ thuật này trở nên nguy hiểm. Các phi công nhiều kinh nghiệm hơn tiếp tục sử dụng vì nó hiệu quả. Với các phi công giỏi thì họ có thể dễ dàng tránh bị stall và kỹ thuật này vẫn là một kỹ thuật hiệu quả.
SIV
Gần đây, bơm dù được sử dụng như một kỹ thuật phục hồi dù hiệu quả trong các khóa SIV. Kéo phanh sâu cũng được dùng để gỡ cravat, và giữ nhiều phanh trong một khoảng thời gian ngắn có thể ngưng việc full stall diễn ra. Trong tình huống này thì chỉ sử dụng bơm một bên cánh, với một bên tay.
Trong các bài giảng SIV, tôi luôn nhấn mạnh tầm quan trọng của không dùng phanh và dùng nhiều phanh trong SIV. Tôi thường khuyên các phi công tránh giữ một ít phanh vì nó sẽ giữ dù ở trạng thái stall và làm tăng lực bổ trước khi phục hồi stall.
Một cú bơm dù nghĩa là bạn thay đổi từ trạng thái cao tay, không phanh sang trạng thái hết phanh: cả hai đều là các trạng thái an toàn và hiệu quả trong SIV. Chúng ta chỉ bơm trong một khoảng thời gian rất ngắn do đó bạn sẽ tránh được việc dù bị full stall. Ngày càng nhiều huấn luyện viên SIV khuyến cáo việc sử dụng kỹ thuật phục hồi này trong các khóa SIV.
Bay thermal và nhiễu động
Tôi cũng để ý thấy kỹ thuật này được sử dụng nhiều hơn khi bay thermal, đặc biệt là trong điều kiện mạnh. Phi công bay với không phanh và thực hiện một cú bơm nhanh ở một hoặc cả hai bên phanh sau đó trở lại không phanh sau khoảng một giây.
Kỹ thuật này có ích trong tránh dù bị collapse và cũng có thể dùng để kiểm soát pitch. Điều này khác xa với những gì được sử dụng trước đây, chỉ một cú bơm nhẹ và nhanh.
Kỹ thuật mới này hiệu quả hơn vì hiệu năng của dù tốt nhất là ở gần với trim speed, do đó bạn càng trở về trim speed nhanh bao nhiêu thì hiệu năng của dù tốt bấy nhiêu. Best glide thực tế chỉ là một chút speedbar, do vậy kỹ thuật này cũng có thể dùng khi đang đạp speedbar và tương tự như cách lái bằng rear riser, nhưng thay vì thế chúng ta sử dụng phanh.
Ví dụ khi bạn vào một thermal mạnh và lệch, thermal sẽ ném bạn ra. Nếu bạn kéo phanh trong như bình thường, bạn sẽ tạo thêm lực nâng ở phía cánh bên trong, và tăng khả năng bị ném khỏi thermal của bạn.
Thay vì vậy bạn bơm phía bên trong, bạn sẽ tạo ra lực cản và ít lực nâng hơn, do đó bơm sẽ là cách hiệu quả hơn để giữ bạn ở trong thermal thay vì cách kéo phanh truyền thống.
Một cách nữa là bơm một bên để kiểm soát pitch khi dù lắc lư. Bạn sẽ kiểm soát được pitch đồng thời lái được dù, nếu chỉ đơn giản kéo phanh sẽ không thể làm được.
Bơm dù hoạt động như thế nào
Có nhiều lý do vì sao bơm dù lại hữu dụng. Bạn càng giữ sâu phanh lâu thì dù sẽ càng dễ stall. Đây là một hiện tượng phổ biến và liên quan tới kiểm định EN nơi mà hành trình phanh là một yếu tố quan trọng để cân nhắc tới sự an toàn của dù.
Trong các chuyến bay test kiểm định EN, hành trình phanh được định nghĩa là vị trí của phanh làm stall dù nếu giữ phanh ở vị trí này 5 giây. Giữ ít hơn 5 giây dù sẽ không bị stall; giữ nhiều hơn 5 giây dù sẽ stall.
Điều này có nghĩa là bạn có thể nhiều phanh mà không gây stall nếu bạn giữ phanh trong một khoảng thời gian ngắn, ví dụ một giây. Khoảng phanh có thể sử dụng sẽ được tăng lên đáng kể 10-20cm. Phi công sẽ có thể kiểm soát dù tốt hơn, cho phép họ có những hành động mạnh hơn mà không làm stall dù.
Bài học
1. Hành trình phanh không phải là một giá trị cố định như bạn nghĩ. Nó tùy thuộc vào thời gian phanh được giữ. Sử dụng điều này khi tập SIV.
2. Khi bay thermal với các dù hiệu năng cao, bạn càng dùng ít phanh hiệu năng càng tốt. Một cú bơm ngắn bằng phanh hoặc rear riser sẽ giúp đạt được điều này.
3. Một vài cánh dù có nhiều lực nâng ở cánh hơn những cánh khác, với những dù này, bơm là một kỹ thuật bay đặc biệt hữu ích.
4. Hãy nhớ rằng các cánh dù phản ứng khác nhau với việc bơm, bạn cần phải điều chỉnh phong cách bay của mình cho phù hợp với dù. Bơm dù là một kỹ thuật hữu ích cho các phi công cao cấp. Luôn luôn tập luyện những kỹ thuật mới trong điều kiện bay an toàn, với nhiều độ cao.
[Original English]
BRUCE GOLDSMITH: HOW TO PUMP
Cross Country Magazine Issue 209
LANDING TECHNIQUE Coming in to land using quick deep pumps of the brakes aka flapping
Flying techniques need to evolve as paraglider designs develop, and a quick pump on the brakes is becoming an increasingly important tool for advanced pilots. Pumping on the brakes is not a new thing, but has a bit of a shady past.
Top-landing
Originally, pumping the brakes (also known as flapping) was a questionable technique used to reduce performance for top landing. Pilots are often advised against it as the possibility of accidental stall made the technique a little risky. More experienced pilots continue to use it though, as it is effective. It is relatively easy to avoid the stall for good pilots and the technique remains useful.
SIV
More recently, pumps are used as a useful recovery technique during SIV. Deep brake is particularly useful for getting out cravats, and holding a lot of brake for a short period of time stops the full stall developing. In this situation it is an asymmetric pump that is used, with one hand only.
In my own SIV lectures I always stress the importance of using no brake or lots of brake during SIV. I tell pilots to avoid small brake deflections as this will keep a glider stalled and increase the shoot during stall recovery.
A pump on the brakes means you are going from hands-up to full-brake: both safe and effective positions to use in SIV. Because the brake is on only for a short period of time you avoid the problem of a developed full stall. SIV instructors are increasingly recommending this recovery technique during SIV courses.
Thermalling & turbulence
I have noticed this same technique being used increasingly for normal thermal flying, especially in strong conditions. The pilot flies hands-up and does a quick pump on one or even both of the brakes and returns to the hands-up position after about a second.
This can be useful to avoid getting a collapse or can be also used to control pitch. This is significantly different to what was being done before as this is only a short pump and the hands quickly return to hands-up position.
This technique is becoming more useful as increasingly the wing performs best close to trim speed, so the quicker you can return to trim speed the better performance you get out of the wing. Best glide is actually with a little accelerator applied, so this technique can also be used when the accelerator is on and has something in common with the way C-riser steering is done, but instead we are using similar techniques on the brakes.
For example, when you enter a strong thermal asymmetrically the thermal will try to throw you out. If you apply inside brake, which would be the usual thing to do, then you create more lift on the inside, which tends to throw you out of the thermal.
If instead you pump asymmetrically on the inside, then you create drag without making too much lift and so the pump is a more effective way of staying in the thermal than a traditional brake application.
Another way the asymmetric pump is used is to control pitch in a surge. It gives you the possibility to control the pitch as well as to induce a turn, which would not be possible with a simple brake application.
How it works
There are good reasons why pumping is so useful. A glider will stall easier the longer you hold the brakes in one position. This is a well-known phenomenon and is integrated into the EN test flight standards where brake range is an important consideration for glider safety.
During test flights for EN the brake range is defined as the position of the brakes that just stalls the wing when holding the brakes in this one position for five seconds. Less than five seconds and the glider will not stall; holding brakes more than five seconds will create a stall.
This means that you can pull more brake without stalling the wing if you only hold the brakes for a short period, like one second. This can increase the useable brake range by an amazing 10-20cm. This gives the pilot more control over the wing, allowing them to make stronger control movements without stalling.
The lessons
1. Brake range is not a fixed value, as you might first think. It depends on the length of time the brakes are held down. Use this fact to your advantage in your flying during SIV.
2. In thermal flying with high-performance wings the more you can fly hands up the better will be your performance. A single short pump on the brakes or C risers helps achieve this.
3. Some gliders have more lift in the tips than other gliders and on such gliders the pump is an especially useful flying technique.
4. Remember that not all gliders react in the same way to the pump action, you need to adjust your flying style to suit your wing. But the pump is another useful skill for the advanced pilot to use. As always, make sure you explore new techniques in a safe environment, with sufficient height.