Cross Country Magazine Issue 193
Dũng Bim translate
[Original English below]
DON’T STAND SO... Tại bãi cất của giải Chelan Paragliding Open vào tháng 7
PHOTO: AUDRAY LUCK
Vào tháng 7 tôi có bay tại giải US Paragliding Open ở Chelan, Washington, USA. Khi bạn bay ở Chelan, dust devil ở khắp nơi. Các phi công địa phương nói với tôi đó là do bụi mịn trên đồng ruộng, và vấn đề là bụi có mịn hơn lực nâng của thermal hay mức độ nhiễu động.
Đừng tin dân địa phương! Tôi đã thử ý tưởng này và kết cục là cánh dù lộn xuống phía dưới chân chỉ trong tích tắc. May mắn là dù phục hồi cũng nhanh không kém và tôi cúp đuôi té khỏi đó nhanh hết mức có thể.
Sau trải nghiệm đó, tôi kính nể dust devil của Chelan hơn nhiều. Trong quá khứ, nguyên tắc của tôi là không bay vào dust devil khi thấp, ví dụ dưới 300-500m. Giờ thì tôi chuyển lời khuyên đó thành tuyệt đối không bay vào nếu chúng trông nguy hiểm.
Giữ khoảng cách
Chúng ta cần cẩn trọng với dust devil. Mặt khác, tôi nghĩ tất cả thermal đều có chuyển động quay, và nếu có một ít bụi ở trong đó bạn có thể nhìn thấy. Có thể tồn tại những dust devil nhẹ, nhưng tôi không đi thử nghiệm lý thuyết này đâu.
Hầu hết các tai nạn với dust devil mà tôi nhìn thấy đều xảy ra gần mặt đất. Điểm bay Chabre ở Laragne, Pháp là nơi nổi tiếng về điều này. Đó là lý do vì sao các phi công diều lượn có đinh vít và xích ở trên mặt đất để neo giữ phần đầu của diều lượn.
Bạn có thể đã xem YouTube video (tinyurl.com/ycsduz3b) trong đó một phi công, Boris Tyszko, bị kéo lên không trung bởi một dust devil. Nó thực sự rất ấn tượng, đặc biệt là phản ứng của meet director và phi công, người sau khi bị xoay vòng trên không rất gần với mặt đất vô cùng nguy hiểm, đã tiếp tục bay tiếp task ngày hôm đó.
Thành phần của dust devil
Ba thần phần thiết yếu kích hoạt dust devil là:
1 Gió nhẹ
2 Ánh nắng
3 Leeside
Kinh nghiệm cho thấy dust devil có thể xảy ra chỉ cần hai trong ba điều kiện trên.
Khi tôi lên bãi cất, tóc gáy tôi sẽ dựng đứng lên nếu có những điều kiện này. Tôi đã nhìn thấy quá nhiều sự cố với dust devil trên mặt đất, và khi không có tí gió nào trên bãi cất tôi sẽ bắt đầu lo lắng.
Dust devil xảy ra thường xuyên hơn ở nơi không khí có ít độ ẩm, như ở hoang mạc. Chúng đặc biệt rất phổ biến ở Mỹ, Úc và Nam Phi, nhưng cũng phổ biến ở châu Âu. Chúng ít xảy ra ở các vùng nhiệt đới nơi có độ ẩm không khí cao.
Chúng cũng xuất hiện nhiều hơn ở nơi có độ cao lớn, nơi không khí loãng và khô hơn. Nhiệt độ cao cũng kích thích dust devil. Thường thì tôi có thể nghe thấy dust devil trước khi nhìn thấy chúng. Bạn có thể nghe tiếng gió thổi tung cỏ hoặc cây bụi kể cả khi bạn đứng ở nơi không có gió.
Những điều nên làm
Đừng đứng đó trong khi đang đeo đai và dù một cách không cần thiết. Đeo thiết bị và dù vào trước khi cất cánh và tháo chúng ra sau khi hạ cánh. Đừng đứng tán gẫu quá lâu khi vẫn đang đeo thiết bị.
Các trường và các huấn luyện viên nên đặc biệt chú ý vì học viên có thể đứng hàng giờ với thiết bị để học.
Kể cả ở những nơi không thường có dust devil vẫn có thể bất ngờ có. Kể cả vào mùa đông cũng không thể đảm bảo là không có.
Nếu bạn đang đeo dù và đai và gặp dust devil, ném dù xuống đất và nằm lên nó ngay! Giang rộng chân tay để ôm lấy dù; nằm lên mép trước để ngăn dù bơm lên. Đừng lo lắng về việc làm hỏng dù, hỏng dù còn hơn là gãy xương.
Bạn cũng có thể gặp dust devil khi đang bay gần mặt đất, ngay sau khi cất cánh hoặc trước khi hạ cánh. Hai tình huống này đều tiềm ẩn nguy hiểm.
Nếu bạn nghi ngờ rằng có thể có dust devil ở bãi hạ, hãy làm mọi thứ có thể để tránh nó. Bạn có hai lựa chọn: hạ ở nơi khác tránh xa dust devil ra; hoặc cố gắng bay và chờ nó kết thúc.
Một lời khuyên cuối là nếu bạn bay vào dust devil, hãy chắc chắn và bạn bay ngược chiều quay. Nếu bạn làm ngược lại thì sẽ tệ gấp đôi. Và đừng bay xuyên thẳng qua, cố gắng bay ở rìa và ngược với chiều quay.
Dust devil là những thứ nguy hiểm. Đừng quên ba thành phần kỳ diệu của chúng: gió nhẹ, ánh nắng và lee side.
[Original English]
BRUCE GOLDSMITH: DEALING WITH DUST DEVILS
Cross Country Magazine Issue 193
Dũng Bim translate
DON’T STAND SO... On launch at the Chelan Paragliding Open in July
PHOTO: AUDRAY LUCK
In July I flew at the US Paragliding Open in Chelan, Washington, USA. When you fly in Chelan there are dust devils all over the place. The locals told me that it’s because of the fine dust in the fields, and is more a question of how fine the dust is than the strength of the lift and the level of turbulence.
Well don’t believe the locals! I tested this idea and ended up with the wing below me in less than a second. Fortunately recovery was just as fast and I flew out of there with my tail between my legs as fast as I could.
After that experience I treated the Chelan dust devils with more respect. In the past my rule had been don’t go into a dust devil low, ie below 300m-500m. Now I would adjust that advice to don’t go into them at all if it looks strong.
Keep your distance
Dust devils need to be treated with the greatest respect. On the other hand I do think that all thermals have some rotation in them, and if there is some dust in there too than maybe you can see that. It is possible that mild dust devils do exist, but I am not one to test out this theory.
Nearly all the accidents I have seen with dust devils have occurred on the ground. The Chabre launch in Laragne, France is a favourite place for this. This is why the hang glider pilots have bolts and chains on the ground there to attach the front of the hang glider to.
You have probably seen the YouTube video (tinyurl.com/ycsduz3b) from there where a pilot, Boris Tyszko, is hauled into the air by a dust devil. It is genuinely impressive, especially the reaction of the meet director and the pilot, who after being spun around in the air perilously close to the ground, carries on to fly the task.
Dust devil ingredients
The three essential ingredients that trigger dust devils are:
1 Light wind
2 Sunshine
3 Lee side
Experience has shown that dust devils can occur when there are only two of these conditions.
When I am on launch the hair goes up on the back of my neck when these conditions are present. I have seen too many incidents from dust devils on the ground, and when there is really no wind on launch I start to get worried.
Dust devils happen more in air with low humidity, like desert conditions. They are especially common in the USA, Australia and South Africa, but are frequent in Europe too. They occur less frequently in tropical zones where humidity is high.
They are also more likely in higher altitudes where the air is thinner and dryer. High temperatures also encourage dust devils. Quite often I can hear a dust devil before I can see it. You can hear the sound of the wind whipping up the grass or bushes even though there is no wind where you are.
Good practice
Don’t stand around clipped into your glider unnecessarily. Attach yourself to your wing in order to launch and then unclip promptly after landing. Don’t stand around chatting for ages attached to your equipment.
Schools and instructors in particular should be especially aware of this as students can stand around for hours clipped in.
Even in places where there are not usually dust devils there can still be surprise ones. Just because it’s winter don’t take it for granted that there won’t be any.
If you are clipped in and a dusty comes, drop your glider on the ground and get on it! Lay on it if you can, spreading yourself out to cover the glider completely; especially lying on the leading edge to stop it inflating. Don’t worry about damaging your wing, it is better to damage your wing than break bones.
You can also be caught by a dust devil in the air but close to the ground, either soon after launching or before landing. Both these situations are potentially very dangerous.
If you suspect that there is a dust devil at the landing zone then do everything you can to avoid it. You have only two options: try to land physically as far away from the dust devil as you can; or else try to stay in the air and wait for it to finish.
One final word of advice is that if you do have to fly into a dust devil make sure you fly into it against the sense of rotation. If you fly in the other way things will be twice as bad. And don’t fly directly though it, try to stay at the edge of it while flying against the rotation.
Dust devils are dangerous things. Don’t forget their three magic ingredients: light wind, sunshine and leeside.