PHOTO: MARCUS KING
Chọn đúng đai phù hợp với trình độ của bạn là rất quan trọng. Hãy nghĩ đến sự thoải mái và sự ổn định trước, cả hai đều khiến ta tự tin hơn.
[Original English below]
Chọn sai đai ngồi sẽ làm giảm tự tin và ảnh hưởng đến chuyến bay của bạn nhiều như chọn sai cánh dù. Sau đây là một số điều nên cân nhắc khi lựa chọn một đai ngồi mới.
Đai kén
Nếu bạn chuyển từ đai ngồi sang đai kén, bạn nên giữ lại đai ngồi. Đây chính là thời điểm bạn muốn tập rất nhiều top-landings, touch-and-gos và các kỹ thuật kiting khác. Sử dụng đai kén với kén và footboard sẽ hạn chế di chuyển. Bạn vẫn tập được nhưng khó khăn hơn. Giữ lại đai ngồi và bạn có thể dùng để tập luyện sẽ giúp bạn nâng cao trình độ. Đai pod mới của bạn vẫn sẽ mới đẹp và sẵn sàng cho các chuyến XC.
Đai kén có nguy hiểm hơn đai ngồi không? Đây là một câu hỏi giống như bất cứ câu hỏi nào về độ an toàn của dù/đai, đều phụ thuộc vào phi công cả.
Các đai kén đời mới có tư thế ngồi khá thẳng lưng, chỉ có chân duỗi ra, do vậy nếu bạn co chân lại và thẳng lưng lên tư thế của bạn cũng không khác gì đai ngồi. Khi gặp collapse, điều quan trọng nhất là bạn co chân lại. Nếu giữ thẳng chân bạn có khả năng bị twist cao hơn.
Có hai vẫn đề về an toàn cần cân nhắc. Thứ nhất, khi bạn đã quen với áp lực khi duỗi chân, sẽ rất khó để co chân lại khi bị áp lực cao. Bản năng của bạn sẽ là đạp thẳng chân mạnh hơn nữa, để cảm thấy an toàn hơn.
Vậy nên khi chuyển sang đai kén, hãy tập khi vào nhiễu động thì co chân lại, khi gặp collapse bạn sẽ ở tư thế tốt hơn. Nếu bạn làm các động tác như spiral hay wingover, co chân lại, tập cho cơ thể ghi nhớ tư thế đó.
Điều thứ hai, khi mọi người học SIV với đai ngồi, chân của họ thường đá lung tung lên do họ bị phân tâm vào việc thực hành bài tập và không để ý đến phần còn lại của cơ thể. Điều này cũng sẽ khiến họ dễ bị twist như các phi công ngồi đai kén duỗi chân.
Với tôi thì đai kén nguy hiểm hơn đai ngồi. Điều mấu chốt là cho dù dùng đai gì, khi gặp sự cố bạn co chân lại và căng cơ lên để giữ nguyên tư thế trong khi xử lý tình huống.
Đai hammock (đai võng: là loại đai không có seat board cứng)
Đai hammock rất thoải mái, nhưng nhiều phi công không hiểu rõ họ phải đánh đổi những gì. Với tôi, khả năng điều khiển bằng weightshift để quay trong thermal rất quan trọng, tương tự như khả năng kiểm soát dù trong nhiễu động và trong các bài tập như stall/backfly.
Người ta không sản xuất đai acro dạng hammock là có lý do của nó. Vậy nên, trừ khi bạn ở trình độ có khả năng nắm rõ toàn bộ chuyển động cơ thể và phát hiện ra những sự khác biệt nhỏ khi bay các loại đai khác nhau trong thermal, còn không thì đừng dùng đai hammock vội.
Sự ổn định
Khi bạn bay dù thấp cùng với một đai kém ổn định (từ VN gọi là không đầm), cánh dù sẽ xử lý các dao động khá nhiều. Nhưng khi bạn chuyển lên bay dù cao hơn, đai của bạn sẽ gây khó khăn nhiều hơn bạn nghĩ.
Khi aspect ratio và năng lượng của dù tăng lên, các dao động của đai cũng sẽ tăng. Các dao động này sẽ làm cho bạn cảm thấy bạn ở trong nhiễu động lớn, trong khi phi công bay ngay cạnh bạn có khi lại thấy bình thường.
Nếu bạn được chọn dùng đai đầm hay ít đầm, tôi sẽ luôn chọn đai đầm hơn. Tuy nhiên một cái đai quá ổn định thì hơi khó chịu. Nó sẽ khử hết các thông tin hữu ích và bạn sẽ phải cố gắng nhiều hơn khi sử dụng weightshift, nhưng bạn sẽ rất tự tin khi bay.
Mặt khác, một đai kém ổn định sẽ làm cho bạn cảm thấy như bay dù hơi quá trình độ và làm giảm tự tin đi, bay bò sẽ kém vui hơn. Nếu bạn đang ở trình độ vẫn đang tìm hiểu và làm quen với các chuyển động của cánh dù, và dùng toàn bộ khả năng khi bay để duy trì độ cao, sự phân tâm bởi một chiếc đai không ổn định sẽ là không tốt.
Với các phi công cao cấp hơn, khi các chuyến XC dài hơn, bạn sẽ ở trên trời nhiều hơn và không muốn tốn năng lượng cho những việc vô bổ. Cá nhân tôi thì không thích bị văng lung tung không cần thiết trong 6 tiếng trong khi có thể chọn lựa một cái đai ổn định hơn.
Để lựa chọn đai đầm hay không, hãy đọc các review, hỏi các phi công khác và kiểm tra độ cao của điểm treo. Thường thì điểm treo của đai càng cao, đai sẽ càng ổn định. Các dây giằng chéo tạo thành các hình tam giác giữa điểm treo và chỗ ngồi của bạn sẽ càng làm đai thêm ổn định.
Malin Lobb là một huấn luyện viên dù lượn và SIV làm việc tại Flyeo, Annecy, Pháp.
[Original English]
ARE YOU A POD GOD?
Malin Lobb - Cross Country Magazine Issue 212
The wrong harness choice can erode confidence and damage your flying just as much as choosing the wrong wing. Here are a few things to consider when choosing your next harness.
Pod harnesses
If you’re making the step from seated to pod harness I would highly recommend keeping your seated harness. The stage you’re at when you buy your first pod harness is exactly the time when you want to be doing lots of top-landings, touch-and-gos and more advanced kiting techniques. These all become more difficult in a pod harness with the skirt and footboard restricting your leg movements. It is still doable but it’s more restrictive.
Keeping a basic harness that you can use for playtime will keep up your skill level and directly translate to becoming a better pilot. It also keeps your new sleek pod all shiny and ready for your XC adventures.
Are pods more dangerous than seated harnesses? This is a common question and, just like any question regarding how safe a wing/harness is, it has everything to do with the pilot.
Modern pods actually have quite an upright position for your body with just your legs outstretched, so if you bend your legs and keep your back leaning back and supported you aren’t in a very different configuration to a normal seated harness. In case of a collapse, the most important thing is that you bend your legs. If you keep your legs straight there is obviously a much greater chance you will twist.
There are two things to consider in terms of safety. First, when you get used to the pressure on your feet, and with your legs always being straight, it can be difficult to bend them at times of high stress. In fact your natural instinct is to push harder, to feel more security.
So if you make the move to a pod, train yourself in turbulence to bend your legs so you are nice and compact in case you get a collapse. If you do any dynamic movements, spirals or wingovers bend your legs as well, so it becomes muscle memory to get in that position.
The second thing is, when people come on SIV courses with a seated harness they often karate kick their legs around, as they are so distracted by the manoeuvre they are not aware of what the rest of their body is doing. This puts them at just as high risk of twist as someone in a pod harness who keeps their legs straight.
So for me, pods are no more dangerous then a seated harness. The key thing when you have an incident, regardless of the harness you have, is to bend your legs and then tense the muscles so they stay put while you deal with the situation.
Hammock harnesses
Hammock harnesses are comfortable, but many pilots don’t fully understand what they will be sacrificing for that comfort. For me, the authority that comes from your hips in being able to hold and carve a turn in a thermal is really important, as is having more authority over your wing in turbulence and in controlling your wing in manoeuvres like the stall/backfly position.
You don’t see hammock acro harnesses and there’s a reason. So, unless you’re at the stage in your flying career when, in a thermal, you can fully analyse your body’s movements and also notice the small differences when you compare different harnesses, then I would just steer clear of a hammock for the time being.
Instability
If you have a lower-rated wing and an unstable harness the wing is going to take care of a lot of the movements. But as you move to a higher-rated wing your beloved harness may actually hold you back more than you think.
As the aspect ratio and power of a wing increase so does the movement of the harness. And those excessive movements can make you feel like you’re in really turbulent air when the guy next to you is flying along quite happily.
If you have a choice of more or less stability I would choose more stability every time. A harness that is too stable is annoying at worst. It can fade out useful information and you have to over-exaggerate all your weightshift to help turn, but your confidence will be intact.
On the other hand, a harness that is too unstable can make you feel like you’ve stepped up a wing rating and erode your confidence, taking the fun out of flying. If you are at the stage in your flying when you are still trying to figure out all of the wing’s movements, and all of your bandwidth is taken up with just staying in the air, then the unwanted distraction of an unstable harness won’t do your flying any good.
For more advanced pilots, as your XC flights get longer so do the hours you spend in the air, and you don’t want to waste excess energy for nothing. Personally I don’t want to be thrown around unnecessarily for six hours when I could choose a more stable harness.
So choose stability, read reviews, ask other pilots and check the hangpoint height. Generally speaking the higher the attachment point, the more stable the harness is going to be. Cross bracing of any kind that forms a triangular shape between your attachment points and your seatplate also add a lot of stability.
Malin Lobb is a paragliding and SIV instructor at Flyeo in Annecy, France.