Vario là thiết bị điện tử dùng để thông báo độ cao, lift, sink cho phi công. Giác quan của con người có thể nhận biết được điều này tuy nhiên không thể chính xác và chi tiết bằng thiết bị điện tử. Vario sẽ hỗ trợ các phi công rất nhiều trong việc bay cao và bay xa. Ngoài ra các thiết bị vario có gps có thể ghi lại đường bay (tracklog) của phi công, hỗ trợ cho việc xem lại đường bay, nghiên cứu để học tập, rút kinh nghiệm.
- Các loại vario: Tham khảo: các thiết bị bay của Syride (https://www.syride.com/en/instruments). Vario có thể chia làm các loại sau:
+ Mini Vario: Vario chỉ thông báo khi nâng hoặc khi tụt bằng tiếng kêu, không có màn hình hiển thị. Ưu điểm: gọn nhẹ rẻ tiền. Nhược điểm: không có nhiều thông tin, chỉ kêu hoặc hiển thị đèn đơn giản. Ví dụ: Syride SYS’ONE, Skybean.
+ Alti vario: Vario có màn hình hiện các chỉ số độ cao, lực nâng, tụt, có thể ghi thời gian bay, v.v…. Ưu điểm: thông tin trực quan trên màn hình. Ví dụ: Syride SYS’Alti, Flymaster VarioLS, Flymaster VarioSD.
+ Vario GPS combo: Vario có kết hợp GPS, có thể hiển thị nhiều thông tin như tốc độ bay, hướng gió, các vario đời cao có thể hiển thị thermal, có chức năng dẫn đường, hoặc có bản đồ địa hình, có các tính năng thi đấu. Ưu điểm: nhiều tính năng, nhiều thông tin. Nhược điểm: Giá cao, phức tạp hơn khi sử dụng, nhiều tính năng chưa cần thiết cho newbie. Ví dụ: Syride SYS’GPS, SYS’Nav, Flytec Elemen Track, Flytec Element Speed, Flymaster GPS LS, Flymaster GPS SD.
+ Flight Computer: Thiết bị hỗ trợ bay cao cấp, thường là Vario GPS combo có màn hình lớn, hiển thị bản đồ và các thông tin khác, có thể kết nối với điện thoại để xem thời tiết, cập nhật vị trí online. Ưu điểm: nhiều tính năng, phục vụ các phi công bay đường trường tốt, các phi công thi đấu. Nhược điểm: to nặng đắt tiền, tốn pin, nhiều tính năng không cần thiết đối với các phi công mới. Ví dụ: SYS’Evolution, Oudie, Flymaster Live SD, Flymaster Live DS.
- Vario vs Điện thoại: Nhiều dòng điện thoại có barometer có thể cài các phần mềm vario hoặc các phần mềm Flight Computer (FlySkyHy, XCSoar, XCTrack) để hoạt động tương tự như vario hoặc flight computer. Các dòng thiết bị chuyên dụng được sử dụng cho bay sẽ có các cảm biến được tuỳ biến tốt hơn, phần mềm chuyên biệt hơn, thiết kế chuyên cho bay và chống va đập tốt, tuy nhiên giá cao và không sử dụng được cho nhiều mục đích so với điện thoại. Điện thoại rẻ hơn, đa dụng hơn, tuy nhiên tốn pin và cảm biến chậm hơn so với thiết bị bay chuyên dụng. Ưu điểm của điện thoại là có thể kết nối và tải tracklog ngay lập tức lên các trang logbook như xcontest, cũng như các tính năng livetrack có thể được dùng mà không cần cài đặt phức tạp.
- Vario cũ vs mới: Vario là thiết bị điện tử, giá thiết bị cũ và mới (cùng model) thường không chênh lệch nhiều.
- Tính năng Livetrack, FLARM, FANET: Livetrack là tính năng theo dõi trực tuyến người dùng, sử dụng sóng điện thoại, trước đây thường được cung cấp trên các app điện thoại, tuy nhiên nhiều mẫu vario ngày nay đã tích hợp. FLARM và FANET là tính năng cảnh báo va chạm với các vật thể bay sử dụng chung hệ thống này, các dòng vario cao cấp bây giờ thường trang bị tính năng này. Với các newbie, các tính năng trên thường không cần thiết.
Kết luận: Flight Computer thường đắt tiền, sử dụng phức tạp và dùng để bay đường trường. Với các phi công mới có thể lựa chọn loại mini vario rẻ tiền, gọn nhẹ, có thể sử dụng được lâu dài hoặc loại alti vario/vario GPS có màn hình hiển thị. Các loại này đều có thể sử dụng từ khi mới bắt đầu tập bay cho tới khi đã bay lâu, bay cao, bay xa.
Dũng Bim